Marian Fuks
Prof. dr hab. Marian Fuks urodził się w Płońsku. Studiował w Szkole Reporterów Dziennikarskich; po wojnie – na Uniwersytecie Warszawskim. Doktorat uzyskał za pracę Problematyka polskiego czasopiśmiennictwa wojskowego w latach 1918–1939. W roku 1978 habilitował się na UW, przedłożywszy pracę Prasa żydowska w Warszawie 1823–1939.
Jako rezerwista 9. Pułku Strzelców Konnych został zmobilizowany we wrześniu 1939 r. i znalazł się na kresach wschodnich, gdzie został aresztowany i więziony przez kilka lat przez Sowietów. Uwolniony w wyniku umowy generała Sikorskiego z rządem sowieckim, walczył następnie w szeregach 1. Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte. W walkach o Gdańsk był kontuzjowany. Do rezerwy odszedł w 1967 r. ze stanowiska redaktora Przeglądu Kwatermistrzowskiego. Jest pułkownikiem rezerwy. Od 1968 r. jest pracownikiem naukowym Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Przez dwa lata był jego dyrektorem, a następnie przez 20 lat redagował kwartalnik Biuletyn ŻIH.
Interdyscyplinarne zainteresowania Mariana Fuksa zaowocowały ponad tysiącem prac z dziedziny historii i kultury, publikowanych w kraju i za granicą. Do ważniejszych należą:
- Prasa żydowska w Warszawie 1823–1939 (wyd. 1979), trzykrotnie nagrodzona, m.in. przez tygodnik „Polityka”,
- Z diariusza muzycznego (1977 i 1981), dwa tomy esejów,
- Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego (1983), wydana za granicą w kilku językach,
Martyrologia i walka Żydów polskich (1988), - Muzyka ocalona. Judaica polskie (1989), unikatowa praca, przewidziana do druku w przekładach w Anglii i w Niemczech,
- Żydzi w Warszawie. Życie codzienne. Wydarzenia. Ludzie (1992, 1997, 2010),
- Pan sobie żarty stroisz? (1993, cztery wydania), antologia humoru żydowskiego do 1939 r.,
- O panu Izydorze Kaftalu oraz Jego małżonce, Pani Felli (1997),
- Wielcy i sławni pochodzenia żydowskiego (1998),
- Z Dziejów Wielkiej Katastrofy Narodu Żydowskiego (1999),
- Żydzi w Polsce. Dawniej i dziś (2000),
- Filharmonia Warszawska w latach okupacji niemieckiej 1939–1945 (2001), rozdział w: 100 lat Filharmonii w Warszawie 1901–2001,
- Księga sławnych muzyków pochodzenia żydowskiego (2002),
- Mój wiek XX. Szkice do memuarów (2009).
Jest także współautorem wydanego w trzech wersjach językowych albumu Żydzi polscy. Dzieje i kultura (1982), autorem haseł w encyklopediach polskich i zagranicznych oraz w Polskim Słowniku Biograficznym.
Prof. Fuks w 1963 roku odnalazł miejsce urodzenia Stanisława Moniuszki w Ubielu na Białorusi. Zorganizował tam jedyne na świecie Muzeum Moniuszkowskie, opublikował też wiele artykułów (w kilku językach) upamiętniających miejsce urodzenia i twórczość autora Strasznego dworu.
Prof. Fuks posiada liczne odznaczenia państwowe oraz tytuł Zasłużony dla Warszawy z odznaczeniem „Za zasługi dla Miasta Stołecznego Warszawy” (2001).
Wyświetlanie wszystkich wyników: 2
