Opis
Promocja -20% do końca sierpnia na wszystkie książki i ebooki!
Autor opisuje losy dzielnych pilotów bombowców z okresu II wojny światowej – Kazimierza „Dziunka” Bileckiego oraz Johna Edge Kerslake’a. Dziunek po ukończeniu Szkoły Orląt w Dęblinie brał udział w ciężkich walkach kampanii wrześniowej 1939 r., podczas których został ranny. Po rekonwalescencji przedostał się w dramatycznych okolicznościach do Anglii, gdzie uczestniczył w walkach i szkoleniach nowych pilotów. Tam znalazł miłość życia oraz wielu przyjaciół i drugą ojczyznę. John Kerslake, przyjaciel Dziunka, został jego szwagrem. Autor pokazuje, jak często w tamtym okresie otrzymywana była bezinteresowna pomoc od zupełnie obcych sobie ludzi.
Książka została również napisana dla młodszego pokolenia i osób z Anglii, aby przybliżyć im historię Polski. Zawiera informacje o zmieniających się granicach Rzeczypospolitej, życiu ludności pod zaborami, odrodzeniu państwa w 1918 r. oraz trudnej sytuacji narodu polskiego w czasie II wojny światowej. Wiedza ta pozwala lepiej zrozumieć losy rodziny Kazimierza Bileckiego.
SPIS TREŚCI
Wstęp
Zmieniające się granice terytorium Polski
- Rozbiory Polski w latach 1772–1795
- I wojna światowa
- Linia Curzona
- Jak „polska” była Polska
- Przemyśl
- Rodzina Bileckich w 1939 r. w Przemyślu
- Szkoła Podchorążych Lotnictwa, Dęblin, 1936–39
Wrzesień 1939
- Polska: nieatrakcyjny sojusznik?
- Dziunek na wojnie – 1–8 września 1939
- Nierówna konkurencja?
- Okupacja i uchodźstwo
- Koniec Polski
- Niemiecka okupacja
- Podział Przemyśla i rodziny Bileckich
- Sowiecka okupacja
- Podróż Dziunka od września 1939 do kwietnia 1940 r.
- Bazyli i Teodor
- Ostaszków
- Maria, Teresa, Tosia
- Dziunek
Kontynuacja walki
- Norwegia
- Polacy we Francji
- Różne drogi ewakuacji z Francji
- Polacy w RAF-ie 1940–45
- Dziunek dołącza do Air Force 3
- Miło być tutaj?
- Bitwa o Anglię, Dywizjon 303
- Dywizjon 307 Exeter
- Załogi bombowców – eskadry 300 i 301 i ich cele
Armia Andersa
- Pakt Sikorski-Majski
- Rekrutacja do armii
- Problemy po drodze
- Brygada Karpacka
- Armia Andersa 1943: poszukiwanie roli
- Nareszcie w akcji: Włochy
- Dziunek we Włoszech
- Problemy z morale
Wojna na Wschodzie
- Ludowe Wojsko Polskie
- Armia Berlinga
- Do boju: Lenino, październik 1943 r.
- Tymczasem – z powrotem w Polsce
- Lojalny sowiecki sojusznik?
- Rodzina Bileckich na Ukrainie Maria i Teresa
- Dlaczego Czerkasy?
- Europa Północno-Zachodnia
- Normandia
- Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie w liczbach
- 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa
Ponownie w Polsce
- Działalność ruchu oporu
- Problemy Armii Krajowej
- Powstanie warszawskie, sierpień–wrzesień 1944 r.
- Armia Krajowa i V2
- Szara rzeczywistość
- Jałta i Poczdam Luty i lipiec 1945 r.
- 3 mocarstwa zgadzają się na Rząd Jedności Narodowej
- Linia Curzona uzgodniona jako wschodnia granica
Polska powojenna
- Polska idzie na Zachód
Losy Polaków w powojennej Wielkiej Brytanii
- Nowe życie Dziunka
- Literatura dotycząca losów Kazimierza Bileckiego
Jednostki Bombowe RAF-u. Ryzykowne zadania i jednostki DCU. Historia Johna Edge Kerslake’a w RAF-ie (1942–1948)
- Ryzykowne zadanie. Wyjątkowo jeżąca włosy na głowie misja DCU
- Blidworth
- Szkolenie dla załóg samolotów
- 37 Dywizjon
- Epizod egipski
- Niemcy
- Topcliffe
- Literatura dotycząca losów Johna Kerslake’a
- Źródła ilustracji
Wstęp
Pomysł na tę książkę narodził się w głowie mojego krewnego z Wielkiej Brytanii – Davida Adamsa. Jego zainteresowanie historią Polski okresu II wojny światowej pojawiło się niedawno, a wszystko zaczęło się w Nottingham w 1971 r., gdy jego siostrzenica, Gwyneth, przedstawiła mu wujka Dziunka, czyli Kazimierza Bileckiego.
David zdawał sobie sprawę, że Dziunek urodził się w Polsce i przybył do Anglii w latach wojny, aby służyć w polskich i królewskich siłach powietrznych. Wtedy taka wiedza wystarczająco zaspokajała jego ciekawość, a wujek z pewnością nie miał ochoty opowiadać o swojej przeszłości. Był serdeczny, przyjazny i wyrozumiały, a jednocześnie miał doskonałe poczucie humoru. Trudno było wtedy przypuszczać, że jego przeszłość kryła odwagę, dramat i tragedię, o czym dowiedzieliśmy się później. Tak naprawdę zainteresowanie historią rodziny pojawiło się dopiero kilka lat po jego śmierci, zupełnie przypadkiem, w tym samym czasie, kiedy jego syn, a mój kuzyn Marek przekazał informacje zebrane w Przemyślu, rodzinnym mieście wujka. I właśnie wtedy zaczęliśmy gromadzić wiedzę o jego wojennych przeżyciach w oparciu o pozyskane materiały, wspomnienia przekazane Markowi, a także informacje zebrane przeze mnie. Bardzo dużo dowiedzieliśmy się o losach wujka Dziunka i jego rodziny, które miały ogromny wpływ na jego życie. Prawie wszystkie lata wojny przeżył, nie mając pojęcia o tym, co spotkało jego krewnych.
Cała ta wiedza jest fragmentaryczna, niekompletna i sens ma tylko wtedy, gdy zostanie osadzona w szerszym spojrzeniu na historię Polski od czasów rozbiorów w roku 1772, zmieniających się granic państwa polskiego, a szczególnie na losy jej obywateli w latach 1939–1945. Zbadanie i zrozumienie tego kontekstu ma także tę wielką zaletę, że dzięki poznaniu przeżyć tak wielu Polaków można zastanawiać się, co najprawdopodobniej stałoby się z Dziunkiem i jego rodziną, gdyby nasza wiedza o tamtych czasach była pełna. Dlatego warto spróbować wypełnić liczne luki w tej rodzinnej historii.
Pragnę zaznaczyć, iż dokonano zaledwie kilku odniesień do Holokaustu – nie dlatego, że jest on pozbawiony znaczenia, ale dlatego, że nie miał bezpośredniego wpływu na rodzinę Bileckich i jest zbyt obszernym tematem, aby omawiać go i traktować jako drugoplanowy.
Stanisław Pietruszyński
Zmieniające się granice terytorium Polski
W ciągu ponad 500 lat granice Rzeczypospolitej bardzo się zmieniały i w zależności od przyjętej definicji terminu „Polska” największe terytorium państwa przypada na okres od 1670 do 1770 r. Wprawdzie granice prawie wszystkich krajów europejskich podlegały korektom w tym samym czasie, jednak Polska była szczególnie podatna na takie zmiany z dwóch powodów. Po pierwsze, na ziemiach zamieszkanych przez Polaków nie ma naturalnych granic geograficznych zarówno na wschodzie, jak i na zachodzie, a po drugie – po obu stronach Polska graniczy z Niemcami i Rosją, państwami o zdecydowanie większej liczbie ludności. Jeśli kraje te są stabilne, zjednoczone albo połączą swoje siły, wówczas Polska jest zagrożona. Państwo polskie w najlepszej sytuacji jest wtedy, gdy jedno lub oba te kraje są niestabilne albo gdy Polska potrafi skłócić je ze sobą.
Rozbiory Polski w latach 1772–1795
W latach 1772–1795 Rosja i dwa potężne państwa niemieckie, Austria i Prusy, weszły w spór z Polską i podzieliły jej terytorium między siebie: państwo polskie przestało istnieć. Najwięcej Polaków, w tym także w Warszawie, znalazło się pod rządami rosyjskich carów, którzy spośród trzech zaborców byli zdecydowanie najbardziej wrogo nastawieni wobec Polaków i najmocniej ich gnębili. Wykształceni Polacy kultywowali pamięć o historii państwa, a w XIX w. została ona wzmocniona dzięki nowemu, rosnącemu w siłę nacjonalizmowi, zgodnie z którym ludzie posługujący się tym samym językiem, wyznający tę samą religię, nie powinni być pod rządami tych, którzy mówią innym językiem bądź są innego wyznania.
I wojna światowa
W czasie I wojny światowej, w latach 1914–1918, Polacy w carskiej Rosji walczyli przeciwko rodakom wcielonym do armii niemieckiej i austriackiej. Na szczęście dla Polaków wszystkie trzy mocarstwa upadły w 1918 r. Oznaczało to historyczną szansę na odrodzenie państwa polskiego. Ideę tę wspierał prezydent USA Woodrow Wilson, który marzył o zmianie granic na mapie Europy.
Linia Curzona
Traktat wersalski z 1919 r. potwierdził powstanie państwa polskiego, utworzonego z terenów należących do Austrii, Niemiec i Rosji, ale jego granice na wschodzie były inne niż w latach 1670–1770 i zostały poprowadzone wzdłuż tzw. linii Curzona (na mapie zaznaczonej niebieską kreską), nazwanej na cześć ówczesnego brytyjskiego ministra spraw zagranicznych. Powstały bolszewicki reżim Lenina w Rosji dotknęła wojna domowa, dlatego nowy polski rząd wykorzystał rzadki moment rosyjskiej słabości i wysłał wojsko na wschód, aby przejąć terytorium, które wcześniej znajdowało się pod rządzami cara. Początkowo Polska odnosiła sukcesy, ale potem Armia Czerwona zaczęła wygrywać i wojsko polskie wycofało się aż w okolice Warszawy. Jednak później Polacy pokonali wojska sowieckie i przejęli duże terytoria na wschód od linii Curzona (dzisiejsza Ukraina). W 1921 r. Polska i Rosja podpisały traktat ryski, który włączył do Polski tzw. Kresy, obszar na mapie zaznaczony szarym kolorem.
Jak „polska” była Polska
Spośród ludności zamieszkującej Kresy, czyli terytorium leżące między granicami uzgodnionymi na mocy traktatu ryskiego a linią Curzona, co najmniej jedna trzecia mówiła po ukraińsku, białorusku lub litewsku i nie odczuwała żadnego związku z Polską. Można argumentować, że podboje Polski na wschodzie nie doprowadziły do jej umocnienia, a raczej osłabiły nowe państwo i były efektem nierozsądnego, nadmiernego dążenia do przejęcia terytorium, a jednocześnie antagonizowania zarówno Rosji, jak i Niemiec. Gdyby te dwa „ranne” i olbrzymie państwa odzyskały swoją siłę, Polska stałaby się bezbronna. Z tego powodu Polska była bardzo uzależniona od sojuszu wojskowego, który podpisała z Francją.
Przemyśl
Przemyśl leży w południowo-wschodniej Polsce, na południe od Lublina, na tej samej szerokości geograficznej, co Lwów. Jest to obszar o mieszanej populacji polskiej i ukraińskiej. Przez wiele lat, gdy był pod zaborem austriackim, Przemyśl był miastem-twierdzą.
„Jest to jedna z 200 wielkich fortyfikacji stałych istniejących w Europie w 1914 r. oraz trzecia co do wielkości twierdza (po Antwerpii i Verdun).
Jej budowę rozpoczęto w latach wojny krymskiej (1853–1856), gdy stosunki między Rosją a Austrią uległy znacznemu pogorszeniu, a nowa wojna była nieunikniona. Głównym celem twierdzy miała być obrona Bramy Przemyskiej na styku Kotliny Sandomierskiej i Karpat, którą od stuleci wiódł szlak handlowy z Polski i Rusi na Węgry. Jej znaczenie dodatkowo wzrosło, gdy pod koniec XIX w. Przemyśl stał się ważnym węzłem kolejowym i drogowym na trasie z Wiednia do Lwowa. Twierdza wyróżnia się aż trzema oblężeniami (rzeczy niespotykanej w dotychczasowej historii wojen) oraz najdłuższym okresem oblężenia w oderwaniu od stałego rodzimego frontu (173 dni). Więcej wytrzymały jedynie francuska twierdza Verdun oraz carska, niezdobyta twierdza Osowiec (203 dni), które jednak nigdy nie walczyły w całkowitym okrążeniu.
Opinie
There are no reviews yet